قافیه 2

چهار حرفی که پیش از "روی" واقع می شوند عبارتند از:

1- حرف تأسیس: تأسیس آن الفی است که با فاصله شدن یک حرف، پیش از "روی" قرار می گیرد مانند الف قامت و طاعت.

2- حرف دخیل: دخیل آن حرفی است که بین الف تأسیس و حرف "روی" واقع می شود مثل میم در مثال مذکور (قامت و طاعت).

3- رَدِف: ردف (بر وزن کتف) خود بر دو نوع است:

الف. ردف اصلی: و آن حرف عله ئی (واو، الف، یاء) است که بدون فاصله پیش از رَوِی قرار گیرد مثل باد، بود، بید.

ب. ردف زاید: ردف زاید نیز دو گونه است: 1

- ردف زاید مفرد: و آن عبارت است از حرف ساکنی (غیر از ده حرف قید) که قبل از "روی" واقع می شود مانند قاف در عقل و لام در علم.

2- ردف زاید مرکب:و آن عبارت است از شش حرف س، خ، ن، ش، ر، ف (سخن شرف) که پیش از "روی" و  بعد از "ردف اصلی" بیاید مثل دوست، سوخت، نشاند، گوشت، کارد، فریفت و ....

3- حرف قید: قید عبارت است از ده حرف ساکنی که بدون فاصله پیش از "روی" جاگزین شود و آن ده حرف اینهاست: ب خ ر ز س ش غ ف ن هـ مثل صبر، تخت، سرد، رزم، دست، دشت،  نغز، رفت، تنگ، دهر.

قافیه 1

قافیه در شعر کلاسیک در پایان هر بیت قرار می گیرد اما در شعر نیمایی، در آخر جمله یا مطلب واقع می شود مثل:

هست شب یک شب دم کرده و خاک

رنگ رخ باخته است.

باد، نو باوة ابر،از برکوه

سوی من تاخته است

هست شب همچو ورم کرده تنی گرم در استاده هوا،

هم از اینروست نمی بیند اگر گم شده ای راهش را.

(نیما)

باخته و تاخته دو کلمة همقافیه اند که در آخر جمله واقع شده اند. "هوا" و "را"، نیز پس از پایان یافتن مطلب، قافیه گردیده اند.